Maak een afspraak
Print this page

Schulense pannenbakkers

Schulense pannen zijn in Limburg en omgeving een synoniem voor de oude handgevormde Vlaamse pannen. Schulen was in de eerste helft van de 19de eeuw dan ook een van de belangrijkste productiecentra in de streek, naast Loksbergen, Bilzen, Hasselt en Tongeren. In tegenstelling tot die andere pannenfabrieken waar men eerder leem gebruikte, maakte men in Schulen gebruik van echte - Boomse - klei die hier gemakkelijk ontginbaar was. In de ‘Rey’ is die Boomse klei gewoon aan de oppervlakte beschikbaar. Waarschijnlijk werden er in Schulen al vroeg in de 18de eeuw, misschien zelfs al in de 17de eeuw, pannen gebakken. Concrete bewijzen hebben we daar nog niet van. Op de kaart van Villaret uit 1748 staan er panovens in de Rey en in de buurt van de Leemkuilstraat. De 19de eeuw was de echte bloeiperiode. Op de Buurtwegenatlas uit 1845 staan er wel 4 pannenfabrieken met in het totaal 6 droogloodsen! Op dat moment worden er pannen gebakken door de families Vos, Pollaris en Vancoosen in de Rey (Hoogstraat-Pannestraat) en Vancluysen in de Leemkuilstraat. De Schulense pannenbakkers hebben om een of andere reden de stap naar de mechanisatie niet gezet. Dat betekende meteen ook het einde van deze lokale handnijverheid in Schulen. In 1906 stopte Jozef Vos met zijn productie en kort na de eerste wereldoorlog werden door pannenbakker Raymaekers de laatste Schulense pannen gebakken. Naast de pannenbakkers, die ook eigenaar waren van hun pannenfabriek werkten er ook heel wat seizoensarbeiders in deze bedrijfjes. Volgens de bewaarde registers van de familie Vos blijken er elk seizoen een tiental arbeiders in hun pannenbakkerij te werken.  De taken waren duidelijk verdeeld. Het gaat zowel over "liem steken", “liem treden”, als over het maken van pannen en het laden en stoken van de oven. Het verhaal van de Schulense pannen en pannenbakkers is lang nog niet af. Veel vragen blijven onbeantwoord, maar in archieven valt nog veel te ontdekken. Er is niet veel tastbaars bewaard van dit stukje Schulense geschiedenis: naast enkele documenten is er alleen de schapenstal in de Pannestraat, die de ruïne verbergt van de laatste Schulense panoven. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om die te bewaren voor de toekomst en om het verhaal van de Schulense pannenbakkers te blijven vertellen.

Alle info op: www.pannestraat.be

Tekst: Patrick Boucneau

Stadhuis

Pikkeleerstraat 14 3540 Herk-de-Stad
Telefoonnummer
013 38 03 10
E-mailadres
Openingsuren
Vandaag
tot uur Op afspraak, buiten voor vuilzakken.
Morgen
Gesloten
Sluitingsdagen

OCMW

Dr. Vanweddingenlaan 21 3540 Herk-de-Stad
Telefoonnummer
013 78 09 40
E-mailadres
Openingsuren
Vandaag
tot uur Onze diensten werken op afspraak.
Morgen
Gesloten
Sluitingsdagen

Nieuwsbrief

Schrijf je in voor één van onze nieuwsbrieven.